انواع فرمت ها و کیفیت فیلم ها در اینترنت
این نوع فیلم ها معمولا توسط یک دوربین ویدیویی دیجیتال در سالن سینماهای آمریکا ضبط می شوند . گاهی از یک سه پایه برای ثابت کردن دوربین در محل استفاده می شود ، ولی اکثرا استفاده از سه پایه ممکن نیست و در طول فیلم لرزش دوربین کاملا احساس می شود . حتی بعضی اوقات محل نشستن فرد فیلم بردار ثابت نیست و قسمتهایی از فیلم از زوایای دیگر فیلم برداری می گردد ! . این فیلم ها معمولا Crop شده اند و هنگامی که نوشته ای روی پرده نمایش داده شود ، این حالت مشخص می گردد (مثلا نیمی از نوشته دیده نمی شود) . صدا از طریق میکروفون خود دوربین ضبط می شود و خصوصا در فیلم های کمدی ، صدای خنده تماشاگران شنیده می شود . عمدتا کیفیت صدا و تصویر این ریلیز بسیار پایین است ولی گاهی در صورت خالی بودن سالن سینما ، صدای مفهوم تری ضبط می گردد . این ریلیز معمولا یک یا دو روز پس از اکران فیلم بر روی شبکه قرار می گیرد .
TeleSync یا TS
این نوع ریلیز از لحاظ کیفیت تصویر تقریبا شبیه CAM بوده لیکن
صدای آن ، از یک منبع خارجی ضبط شده است (این منبع معمولا Jack خروجی هدفون
در صندلی مخصوص افراد با شنوایی ضعیف در سینماهاست) . در صورت ضبط مستقیم
صدا توسط دوربین به دلیل وجود نویز زیاد در محیط ، کیفیت نهایی قابل قبول
نخواهد بود . اکثر اوقات این ریلیز در یک سالن خالی سینما با از پنجره
اتاقک آپاراتچی سینما و به وسیله دوربین های حرفه ای تر گرفته می شود ، در
نتیجه کیفیت تصویر اندکی بهبود می یابد . دقت کنید که خیلی از لینک هایی که
در نام آنها TS دیده می شود ، در حقیقت CAM هستند و تنها عنوانشان عوض شده
است پس در صورت وجود Sample برای فیلم ، قبل از دانلود کامل حتما نمونه را
چک کنید .
TeleCine یا TC
یک دستگاه “تله سینه” ، از روی نوار Positive فیلم (همان نوار
آپارات در سینما) یک نسخه دیجیتالی ایجاد می کند . از لحاظ تئوری کیفیت صدا
و تصویر این ریلیز باید خوب باشد ، ولی بسته به نوع دستگاه TeleCine و
مهارت فردی که با دستگاه کار می کند ، عموما کیفیت ها نوسان دارد . در این
نوع ریلیز ، نسبت طول به عرض (Aspect Ratio) کاملا صحیح است ( و فیلم کشیده
شده یا Crop شده نیست) . مخفف TC را نباید با TimeCode اشتباه کرد .
TimeCode شمارش گر زمانی است که در گوشه بعضی فیلم ها دیده می شود .
Screener یا SCR
معمولا پیش از اکران عمومی فیلم ها ، نسخه ای از فیلم بر روی
نوار VHS ، به فروشگاه های ویدیویی و یا مراکز فرهنگی جهت کارهای تبلیغاتی و
یا بررسی و نقد فیلم فرستاده می شود . نسبت ابعادی (Aspect Ration) این
فیلم ها ، همواره ۴:۳ است (به صورت تمام صفحه) . یکی از مشکلات این نوع
ریلیز ، پیغام هشداری است که بر روی این فیلم ها درج می گردد . این پیغام
حاوی اطلاعات کپی رایت فیلم و پیگیری کپی برداری غیرقانونی از فیلم است .
این پیغام معمولا در فواصل زمانی مشخص و برای چند ثانیه به نمایش در می آید
(در مواردی در کل زمان فیلم نیز وجود دارد) . بسته به کیفیت و کارآیی
ابزارآلات استفاده شده برای تهیه نسخه SCR ، فیلم ممکن است کیفیت خیلی خوب
(کپی از نسخه Master) و یا کیفیت بسیار ضعیف داشته باشد . این فیلم ها
عموما به صورت VCD یا حداکثر SVCD در آمده و روی شبکه قرار می گیرند.
DVD-Screener یا DVDSCR
این ریلیز ویژگیهایی شبیه Screener دارد اما نکته این است که در
دو سه سال اخیر ، نسخه های پیش نمایش به صورت DVD (ولی یک DVD بدون اضافات و
پشت صحنه ها و …) ارائه می شوند . در این نوع نیز اکثرا پیغام Ticker یا
همان هشدار دهنده کپی رایت وجود دارد . DVDSCR ها ، اکثرا به صورت SVCD یا
Xvid و DivX تبدیل شده و سپس روی شبکه قرار می گیرند .
DVD-Rip
یک کپی از نسخه DVD نهایی است که به بازار ارائه شده است . این
ریلیز معمولا با اندکی فاصله از پایان اکران فیلم در سینماها ، در اینترنت
پخش می گردد . اکثر DVD-Rip ها ، به صورت DivX یا Xvid تبدیل و ارائه می
گردند .
R5
R5 مخفف Region 5 است . می دانید که در ریلیز DVD ها در جهان ، کل دنیا به
۵-۶ ناحیه تقسیم بندی شده است . به عنوان مثال Region 1 شامل کشورهای
آمریکای شمالی ، Region 2 شامل اروپا و خاورمیانه و غیره . Region 5 هم
کشور روسیه و کشورهای اروپای شرقی را شامل می گردد . یک تفاوت DVD ها در
نواحی مختلف در Rating آنهاست ، مثلا صحنه های دارای خشونت یا Nudity در
ناحیه خاورمیانه حذف می گردند . تفاوت دیگر زبان فیلم و زبان زیرنویس DVD
است . در Region 5 ، همیشه DVD ها چند هفته زودتر به بازار می آیند (چون در
این منطقه عموما اکران سینمایی همزمان با جهان وجود ندارد) . پس R5 از نظر
کیفیت تصویر همانند یک DVD-Rip است ، ولی چون زبان دی وی دی های ناحیه ۵ ،
انگلیسی نیست ، در ریلیز R5 ، صدای انگلیسی از یک منبع خارجی گرفته شده و
روی فیلم سینک می گردد .
VHS-Rip
معمولا فیلم های ورزشی ، فیلم های اسکیت سواری و فیلم های
P.O.R.N بر روی نوار VHS وارد بازار می شوند . این ریلیز نسخه دیجیتالی
همان نوارهای VHS است .
TV-Rip
عبارت است از اپیزودهای مختلف سریال های تلویزیونی که توسط
دستگاههای DVD ماهواره ای و یا از شبکه های کابلی آمریکا ضبط می گردند . در
برخی از این نوع فیلم ها ، مثل مسابقات کشتی کج (یا کچ !!) ، در انتهای هر
اپیزود ، مصاحبه ها ، پشت صحنه ها و حتی مسابقات غیر رسمی نیز نمایش داده
می شود . واژه PDTV در لینک مربوط به سریال ها بسیار مشاهده می گردد . PDTV
ها از طریق یک کارت کپچر دیجیتال در کامپیوتر ، به طور مستقیم دریافت و
ذخیره می گردند ، لذا معمولا بهترین کیفیت را دارند . این ریلیز هم به صورت
SVCD و هم به صورت Divx/Xvid یافت می شود .
WorkPrint یا WP
این ریلیز ، یک نسخه از فیلمی است که هنوز مراحل Post Production
آن به پایان نرسیده است . در این نوع ، ممکن است برخی از صحنه ها و یا
موسیقی ها و صداها موجود نباشند و کیفیت تصویر نیز از خیلی ضعیف تا بسیار
عالی متغیر است . برخی از WP ها ، با نسخه نهایی تفاوتهای زیادی دارند (به
عنوان مثال در نسخه WP فیلم مردان سیاهپوش ۲ ، به جای تمام هیولاها ،
بازیگر با لباس تمام آبی قرار دارد !) . این ریلیز ، تنها برای کسانی مناسب
است ، که حوصله منتظر ماندن برای نسخه کامل فیلم را ندارند و یا تشنه دیدن
فیلم خاصی هستند .
Divx Re-Enc
این نوع فیلم ها ، در واقع حاصل تبدیل VCD اریجینال فیلم ، به یک
فایل با حجم پایین (۱۵۰ الی ۲۵۰ مگابایت) از نوع Divx/Xvid هستند . عموما ،
لینک های این ریلیز ، در فروم ها با ظاهری شبیه Film.Name.Group.1of2 دیده
می شوند . دو گروه مشهور که Divx Re-Enc را تهیه و در شبکه پخش می کنند
عبارتند از SMR و TND . این ریلیز اصولا ارزش دانلود کردن ندارد ، مگر
اینکه شما بر داشتن فیلم ، با حجم پایین ، ولی با بهترین کیفیت ممکن اصرار
داشته باشید .
Watermarks
بسیاری از فیلم هایی که از طریق بلاگرهای آسیای شرقی در شبکه
گسترش می یابند (که به Asian Silvers یا PDVD معروفند) ، در گوشه ای از
تصویرشان ، نام گروه مسئول در خرید و پخش غیرقانونی فیلم به صورت یک حرف یا
یک عبارت درج شده است . مشهورترین این عبارت ها ، Globe است که در گوشه
اکثر ریلیزهای TV-Rip دیده می شود .
انواع قالب ها :
VCD
VCD یک قالب بر پایه فشرده سازی MPEG1 و دارای Bitrate ثابت ۱۱۵۰
کیلوبیت در ثانیه (kbps) و نیز رزولوشن ۳۵۲×۲۴۰ نقطه است . VCD ها اکثرا
برای انتقال ریلیزهای با کیفیت پایین تر (screener, TC , TS , CAM) مورد
استفاده قرار می گیرد ، برای اینکه کل فیلم حجم کمتری پیدا کند و بتوان مدت
زمان بیشتری از فیلم را بتوان در یک دیسک جای داد . هم VCD ها و هم SVCD
ها ، بر اساس دقیقه زمان بندی می شوند . و در حال حاضر ، دقیقا می توان ۸۰
دقیقه فیلم VCD را بر روی یک سی دی ۷۰۰ مگابایتی جا داد .
SVCD یا Super VCD
SVCD قالبی بر پایه الگوریتم فشرده سازی MEPG2 بوده (همانند DVD)
، و می تواند نرخ Bitrate متغیری تا حداکثر ۲۵۰۰ کیلوبیت در ثانیه (kbps)
داشته باشد . رزولوشن تصویر در این قالب ۴۸۰×۴۸۰ نقطه است لیکن حین پخش
(توسط کامپیوتر یا دستگاه DVD-Player) ، نسبت ابعادی آن به ۴:۳ تبدیل می
یابد (توجه دارید که رزولوشن ۴۸۰×۴۸۰ یک تصویر مربعی به ما میدهد ، ولی
نسبت طول به عرض تلویزیون ها یا مانیتورهای عادی ۱/۳۳ و مستطیلی است) . با
توجه به نرخ Bitrate متغیر ، مدت زمانی از فیلم SVCD که می توان بر روی یک
CD جای داد ، متفاوت است ، و به طور معمول ۳۵ تا ۶۰ دقیقه فیلم SVCD روی یک
CD جای می گیرد . برای رسیدن به کیفیت بهتر در SVCD ، در هنگام Encode
کردن فیلم مادر ، از روش Multiple-Pass استفاده می شود . این روش زمان
طولانی تری را می طلبد ولی حاصل آن ، فیلمی با حجم کمتر و کیفیت بهتر است .
XVCD/XSVCD
گاهی VCD و SVCD هایی هستند که از قوانین و مبانی استاندارد این
قالب ها پیروی نمی کنند . در هر کدام از آنها ، ممکن است رزلوشن و یا
Bitrate چیزی متفاوت از مقادیر استاندارد باشد . این نوع فیلم ها ، معمولا
در کامپیوتر به راحتی به نمایش در می آیند ولی دستگاه های پخش کننده دیسک
(DVD Player ها) ، عکس العمل های متفاوتی نسبت به آنها دارند (مثلا
دستگاههای Philips آنها را بدون مشکل پخش می کنند ، ولی اکثر دستگاههای
Sony فقط صدای این فیلم ها را پخش می کنند ) . این قالب معمولا توسط افرادی
استفاده می شود که قصد ریلیز و پخش فیلم در اینترنت را ندارند ، و فیلم را
برای آرشیو شخصی شان می خواهند .
Divx/Xvid
Divx (بخوانید دیو اِکس، نه دایوایکس!) ،
قالبی است که برای استفاده در پلت فرمهای چندرسانه ای طراحی شده است .
Divx از دو سیستم کدینگ ، یکی Low Motion و دیگری High Motion استفاده می کند .
تا دو سال پیش ، تنها کدینگ Low Motion وجود داشت ، و اگر دقت کنید ، در
فیلمهای Divx سالهای پیش ، فیلمهایی Drama ، Romance و … که دارای صحنه های
اکشن زیاد نبودند ، کیفیت قابل قبولی داشتند ولی در همان زمان ، فیلمهای
اکشن که دارای صحنه هایی با حرکت دوربین زیاد و سریع بودند ، در قالب Divx
دچار مشکل می شدند و کیفیت شدیدا افت می کرد .
از اواخر سال ۲۰۰۴ و با آمدن Divx نسخه ۵ ، کدینگ High Motion این مشکل را
برطرف نمود . روشی تحت عنوان SBC یا Smart Bitrate Control در این نسخه به
کار گرفته شده که در حین کدینگ فیلم مادر ، بسته به نوع صحنه ها ، سیستم
کدینگ بین دو حالت Low Motion و High Motion سوئیچ می شود .
این قالب حالت Anamorphic دارد و مقادیر Bitrate و رزولوشن قابل تغییر و
انتخاب دلخواه هستند . اما تفاوت DivX و Xvid چیست ؟ بد نیست بدانید ، Xvid
قالب اصلی و قدیمی تر است (اگر چه اکنون DivX شناخته شده تر است) . قالب
Xvid از ابتدا به صورت Open Source (کد باز) ، طرح ریزی شده و هر ** می
تواند بنا به دلخواه خود ، تغییراتی در برنامه کدینگ آن ایجاد کند ، ولی
DivX در واقع نوع انحصاری شده ی Xvid است ، و تغییرات در این قالب تنها
توسط شرکت دارنده کپی رایت آن ، ایجاد می شود . همچنین در Divx ، تنظیمات
مربوط به انتخاب Bitrate ، رزولوشن ، MultiPass Enconding و … بسیار محدود
شده اند . به تازگی ، شرکت های سازنده DVDPlayer نیز به مزیت های این قالب
(کاهش شدید حجم فایل بدون کاهش آنچنانی از کیفیت فیلم در مقایسه با DVD) پی
برده اند و در محصولات خود ، از DivX و Xvid نیز پشتیبانی می کنند.
CVD
CVD ترکیبی از دو قالب VCD و SVCD می باشد و عموما توسط اکثر
دستگاههای DVD-Player پشتیبانی می شود . این قالب دارای کدینگ MPEG2 و نیز
نرخ Bitrate مشابه SVCD است ولی رزولوشن آن ۳۵۲×۴۸۰ نقطه است . در حال حاضر
هیچ گروهی فیلم ها را در این قالب ریلیز نمی کند .
DVD-R
DVD مخفف Digital Versatile Disc است (یعنی دیسک چندمنظوره ی
دیجیتالی) . قطعا تاکنون با انواع مختلفی از دی وی دی ها رو به رو شده اید .
مثل : DVD-R ، DVD+R ، DVD-RAM و DVD-RW و یا Mini-DVD .
آنچه ما بیش از همه در بازار ایران می بینیم و با آن سر و کار داریم DVD+R و
DVD-R است . بد نیست بدانید ، این دو نوع از لحاظ ساختاری هیچ تفاوتی با
هم ندارند . موضوع اصلی در مورد این دو ، به دعوای تولیدکنندگان DVD در
اواسط دهه ۹۰ برمیگردد . شرکت های پاناسونیک، نوشیبا، اپل، هیتاچی، ان ای
سی، پایونیر، سامسونگ و شارپ از DVD-R پیشتیبانی می کنند ، حال آنکه
شرکتهای فیلیپس، سونی، هیولت پاکارد، بل، ریکو، یاماها و سایر تولیدکنندگان
DVD از DVD+R حمایت می کنند . (دعوا تنها بر سر ثبت این محصول به نام گروه
خود است !!) . DVD های موجود در بازار ما ، عموما از نوع یک طرفه و یک
لایه هستند و می تواند ۴/۷ گیگابایت اطلاعات ذخیره کنند (این حجم در حالت
دولایه به ۹/۴ و در حالت دوطرفه و دولایه به ۱۷ گیگابایت می رسد) . فیلم
های DVD ، دارای قالب فشرده سازی MPEG2 (همانند SVCD) هستند ولیکن رزولوشن
آنها به طور استاندارد ۷۲۰×۴۸۰ نقطه بوده و دارای نرخ Bitrate متغیری از ۲
تا ۱۰ مگابیت در ثانیه (Mbps) می باشند . یکی از مزیت های DVD ، امکان
انتخاب زیرنویس به زبان های مختلف و حتی انتخاب زبان دوبله فیلم در برخی از
آنهاست . در بسیاری از DVD ها پشت صحنه های فیلم و یا تبلیغ سایر فیلم ها و
گاها Music Video های مرتبط با فیلم گنجانده می شود . حتما به یاد دارید
که در اوائل ورود DVD به بازار ، بحث از گنجاندن امکان انتخاب نمای دید
(Viewing Angle) در DVD ها بود ، ولی بد نیست بدانید ، این اتفاق جز در
تعداد معدودی از فیلم ها رخ نداد و کم کم به فراموشی سپرده شد !!
Blu-Ray
در سال ۲۰۰۲ ، دو شرکت سونی و فیلیپس بعد از مدتها همکاری در
ساخت دیسکهای نوری ، تکنولوژی جدید که بر اساس اساس پرتونهای لیزر آبی کار
می کند ، Blu-Ray و HD-DVD نامگذاری شده است .
به وسیله این فرمت می توان بر روی یک دیسک یک لبه blu-ray اطلاعاتی با حجم
۲۳٫۳ , ۲۵ , ۲۷ گیگابایت و یعنی حدود ۴ ساعت فیلم با فرمت (High-definition
(HDTV و ۱۳ ساعت فیلم با فرمت (Standard-definition (SDTV را ذخیره
کرد.همچنین یک دیسک ۲ لبه blu-ray می تواند حجمی برابر با ۴۶٫۶ , ۵۰ , ۵۴
گیگابایت را در خود جای دهد که این مقدار حافظه تقریباً برای ۸ ساعت فیلم
HDTV کافی می باشد.
مزایای دیسکهای Blu-Ray
یکی از تفاوتهای بزرگ بین تکنولوزی Blu-Ray با دیگر فناوریها در
ضخامت لایه پلاستیکی است که در دیسک نوری به کار می رود . در دیسکهای DVD
معمول و HD-DVD ، ضخامت این لایه در حدود ۰/۶ میلی متر است ( ۶۰۰ میکرو )
که به وسیله یک لایه پلیمری و فرعی پوشانده شده است .در صورتیکه در دیسکهای
Blu-Ray ، این لایه تنها در حدود ۰/۱ میلی متر ضخامت دارد که به وسیله
لایه های فرعی بسیار نازکی پوشانده شده است .در نتیجه به علت نازک بودنلایه
های دیسک Blu-Ray
1. پخش شدن و پراکندگی امواج لیزر کمتر خواهد بود
۲٫ کمبود مواد و نازکی لایه ها باعث افزایش نفوذ پذیری لیزر و همچنین موجب
ایجاد نقاط نازکتر و کوچکتر بر روی سطح دیسک می شود که این عامل باعث
افزایش میزان ذخیره سازی اطلاعات بر روی هر لایه از دیسک می شود و به همین
دلیل دیسکهای Blu-Ray دارای ظرفیت بالاتری نسبت به DVD و HD-DVD هستند .
معایب دیسکهای Blu-Ray
اگرچه کاهش ضخامت دیسک باعث افزایش ظرفیت در دیسکهای Blu-Ray گردیده ست ، این عامل باعث ایجاد مشکلاتی نیز می شود :
۱٫ در دیسکهایBlu-Ray به علت کاهش ضخامت دیسک ، مقاومت آن در برابر خراش ها
و ضربه ها کم شده است و در صورت ایجاد خراش بر روی دیسک و یا هرگونه
برخورد کوچک ، شاهد اختلال در بازیابی اطلاعات خواهیم بود .
۲٫ یکی دیگر از عیوب دیسکهای Blu-Ray نزدیک بودن لنز به صفحه دیسک است که
این عامل سبب اختلال در کار لنز درایو ها می شود . زیرا در صورتی که به طور
ناگهانی ضربه کوچکی به درایو وارد شود ، باعث تماس بین دیسک و لنز خواهد
شد و در کار درایو و دیسک ، ایجاد اختلال خواهد کرد .
(اشاره : شرکت TDK نوع جدیدی از دیسکهای نوری خود را که در مقابل آسیبها
مقاوم است ، به بازار عرضه نموده و آنرا Armor Plating نامیده است بر طبق
گفته TDK این دیسها مقاومتی در حدود ۱۰۰ برابر دیسکهای معمولی دارند )
فرمت جدید دیگری
بنام HD DVD که توسط شرکت Toshiba گسترش یافته رقیب اصلی blu-ray محسوب می
شود. این فرمت تنها می تواند حجمی برابر ۱۵ گیگابایت را بر روی یک دیسک یک
لبه ذخیره کند که نسبت به blu-ray بسیار کمتر است.
انتظار میرود تا Blu-ray بزودی بتواند با انتقال ضبط کننده های VCR و DVD
به فرمت HDTV خود رو بعنوان فرمت استاندارد PC ها و فیلمهای HDمعرفی کند.
ضمنا به فرمتهای فوق باید فرمت رایج و فوق العاده MKV رو هم اضافه کنم .
این فرمت که در واقع یک نوع Video Director به حساب میاد میتونه مشتمل بر فایل ویدیویی و چند صدای مختلف و همچنین زیرنویس های مختلف باشه .
با توجه به گران بودن دیسکهای بلوری و HD-DVD و عدم وجود اون در مثلا کشور خودمان فرمت هایی نظیر MKV میتونه برای دیدن این عناوین با کیفیت بالا به ما کمک کنه .
بعد از این که گارد نسخه ۲ بلوری ها شکسته شد این امکان ایجاد شد که تمام بلوری ها پس از ریپ شدن و جدا سازی صدا از تصویر به mpeg4 و فرمت اولیه H264 یا VC1 آن تغییر کنه به H264 تحت فرمت ارجع AVI یا MPEG4 و به این ترتیب وارد قالب MKV بشه .
و با اضافه شدن صداهای DTS یا Dolby و Subtitle بتونه فیلم رو از حجم ۵۰ گیگابایتی BlyRay با حفظ کیفیت و رزولوشن به حجم ۹ گیگابایت در رزولوشن ۱۰۸۰P و ۴٫۵ گیگابایت در رزولوشن ۷۲۰P برسونه . که امکان دانلودش برای ما میسر تره .